05.06.2007

Многу теории и практики на развиените земји покажуват дека, до колку во едно мултиетничко општество не се решат целосно етничките проблеми земјата тешко може да се развие и да напредува односно дека постојано ќе има кризи. Речиси сите кризи што се случуваа во Македонија имаа етничка основа. За етничките прашања секогаш има и медиумски иинтерес , а тоа се потврдува и сега.

Македонија уште од почетокот на транзиција се соочува со вакви предизвици. Сето тоа кулминираше со криза во 2001 година односно со потпишувањето на Рамковниот Договор. Сепак политичките актери не ја сватија вистинската поука дека тие проблеми еднаш и за секогаш треба да се решат. Се разбира никој не е виновен за тоа освен политичарите.

Премиерот Груевски, после составувањето на актуелната влада јавно декларираше дека една година ке работи само на економијата на земјата, дека етничките прашања нема да се отворат во првата година од неговото владеењето. Но неговите 100 чекори преродба, запнаa уште на почеток. Ако првин не сакаше да седне со Ахмети на крај, после неколку пораки и притисоци од мегународниот фактор сепак седнаа се договорија НО, ШТО,- тоа е енимга барем за сега.

Ако се следат со внимание изјавите на договорените страни, може да се слушнат две различни одговори. Едниот (Груевски) вели дека нема постигнат договор и не постои никаков пишан или потпишан документ, додека другите(Ахмети) вели дека се договориле и тоа и за прашањата кои ja засегнуват втората најголема етничка заедница во Македонија односно- прашањата за службена употреба на албанскиот јазик и прашањата за борците на ОНА односно семејствата на жртвите од конфликтот. Сигурно дека сите се прашуват која е вистината .

Нејасно e што ке кажaт и Груевски кој јавно кажува дека не се договориле и Ахмети кој на своите симпатизери во Сарај им пренесе “ или ќе се решат тие прашања, инаку од кога ќе влезе во собрание до колку не се решават, нема да се врати дома !!“ – Едниот сигурно лаже a народот знае да казни па…… ке видиме.

Како две спротиставени перцепции, тие се многу ризични за Македонија и треба да се оценат-вреднуват сериозно и со внимание за да се избегнуват понатамошни проблеми или кризи. Eтничките прашања мораат да бидат решени еднаш и за секогаш, тие не можат да бидат игнорирани, трудот- напорот кој се троши сега токму за тие прашања, требаше да биде прeнасочен во правец на подобрување на целокупната состојба во Македонија. Сегашните политичари со нивните потези индицират дека демократијата лошо функcионира во општествата каде има јазични и културни разлики. Ако е така тогаш за жал ние живееме во сон наречен демократија. Во Македонија всушност се брани теoријатa на постоењето на мултиетнички општества….

NJËRI, ME SIGURI GËNJEN…

Shum teori dhe praktika të vendeve të zhvilluara tregojnë se, në qoftë se në një shoqëri multietnike nuk zgjidhen plotësisht problemet etnike, vendi shumë rëndë mund të zhvillohet dhe të ketë përparim, respektivisht vazhdimisht do të ketë kriza. Pothuajse të gjitha krizat që ndodhën në Maqedoni kishin karakter etnik. Për çështjet etnike çdoherë ka interes nga ana e mediumeve, ajo vërtetohet dhe tani në situatën në vend.

Që nga fillimi i tranzicionit Maqedonia,.ballafaqoheshte me ngacmime të tilla. E gjithë ajo kulminoj me krizë në vitin 2001 respektivisht me nënshkrimin e Marvshjes Korznizë. Megjithatë aktorët politik nuk e kupotuan mësimin e vërtetë se ato probleme njëherë dhe përgjithmonë duhen të zgjidhen. Kuptohet asnjë nuk është fajtorë për atë përveç politikanët.

Kryeministri Gruevski, pas formimit të qeverisë aktuale, publikisht deklaronte se një vitë do të punoj vetëm në ekonomin e vendit dhe çështjet etnike nuk do të hapen në vitin e parë të qeverisjes së tij. Por “100 hapat e tij rilindje” ngecën që në fillim. Në qoftë se në fillim nuk dëshironte të ulet me Ahmetin në fund, pas disa mesazheve dhe shtypjeve nga faktori ndërkombëtarë megjithatë u ulën dhe u murën vesh POR ,ÇKA,- për tani, ajo është enigmë.

Në qoftë se me vëmendje përcjellen deklaratat e paleve që janë marë vesh, mund të dëgjohen dy përgjigje të ndryshme. Njëri (Gruevski) thotë se nuk ka marveshje të aritur dhe se nuk egziston asnjëlloj dokumenti i shkruar apo i nënshkruar, deri sa të tjerët(Ahmeti) thotë se janë marë vesh dhe atë për çështjet që e prekin bashkësin e dytë më të madhe etnike në Maqedoni respektivisht- pyetjet reth përdorimit zyrtarë të gjuhës shqipe dhe pyetjet reth luftëtarët e UÇK përkatësisht familjet e viktimave nga konflikti. Me siguri të gjith pyesin cila është e vërteta .

Është e paqartë se çfarë don të thotë edhe Gruevski i cili publikisht deklaron se nuk janë marë vesh dhe Ahmeti i cili simpatizerëve të tij në Saraj ju përcolli “ Ose do të zgjidhen problemet, përndryshe pasi do të hyj në parlament , nëse nuk zgjidhen, nuk do të kthehet në shtëpi!! “ – Njëri me siguri gënjen kurse populli din të dënojë ashtu që…… do shofim.

Si, dy përcepcione të kundërta, ata janë shumë të rezikshme për Maqedoninë dhe duhet të vlerësohen -çmohen seriozisht dhe me vëmendje të menjanohen problemet dhe krizat e mëtutjeshme. Çështjet etnike patjetër duhet të zgjidhen njëherë e përgjithmonë, ata nuk mund të ignorohen, mundi që harxhohet tani mu për ato pyetje, duheshte të drejtohet në drejtim të përmirësimit të situatës së përgjithshme në Maqedoni. Politikanët e tanishëm me veprimet e tyre indikojnë se demokracia nuk funkcionon mirë në shoqëritë ku ka dallime gjuhësore dhe kulturore. Në qoftë se ashtu është në të vërtetë në Maqedoni pse? -mbrohet teorija e egzistimit të shoqërive multietnike…..